پس از طیّ بیش از دو دهه از ظهور مصطفی ملکیان در قلمروی فلسفی و روشنفکری ایران (که به طور کلی بخش نخست آن در قلمروی روشنفکری دینی جای میگرفت و بخش بعدی آن در قلمروی روشنفکریای سکولار و غیردینی)، اکنون در وضعیتی هستیم که میتوانیم از جریان یا مکتب یا پدیدهای به نام...
ادامه مطلبتالیف
آدورنو: شیءوارگی و امکان نقد
«زندگی اشتباه را نمیتوان بهدرستی زیست.» این جملهی آدورنو در کتاب اخلاق صغیر، به یکی از نمادهای منفیگرایی در تفکر آدورنو تبدیل شده است. این منفیگرایی به این معناست که در جامعه و جهان کنونی که جز شر چیز دیگری به ما هدیه نمیدهد، دست پیدا کردن به تجربه یا حتی دانشی از...
ادامه مطلبسرمایهداری، سوبژکتیویته، اسکیزوفرنی
توضیح نویسنده: چرا بهجز بخشهایی محدود از طبقهی کارگر، بخش اعظم اعضای این طبقه با اینکه به منافع خود آگاهاند، چنان رفتار میکنند که گویی آگاه نیستند، یعنی این آگاهی در عملشان مندرج نیست، طوری که انگار بر حسب آگاهیای دیگر عمل میکنند، تا جایی که حتا تعلق خود به طبقهی کارگر را...
ادامه مطلبطرحی برای تحقیق دربارهی انقلاب مشروطه
توضیح: این نوشته بخش پایانی دومین جلسه از دورهای با عنوان «دلوز و مسئلهی بازتولید» است که در ۵ اردیبهشت ۱۳۹۶ در موسسهی پرسش برگزار شده است و به مناسبت سالگرد انقلاب مشروطه در سایت دموکراسی رادیکال منتشر میشود...
ادامه مطلبنقدی بر کتاب زنان سیبیلو و مردان بیریش
هدف اصلی این نوشته برداشتن گامی هرچند کوچک در جهت روشنساختن برخی از ابعاد برداشتی از رویکرد تبارشناسانه به شیوهای ملموس از طریق نقد کتاب نویسندهی محترم خانم افسانه نجمآبادی است. بنابراین، آنچه در اینجا اهمیت دارد نشاندادن نحوهی کارکرد ماشینِ مفهومیِ تبارشناسانه از طریق...
ادامه مطلبتوان اسپینوزا از کجا میآید یا چگونه خدای اسپینوزا «تعدیل» شد
فواد حبیبی و امین کرمی مترجمان پُرکاریاند که در سه سال گذشته با تمرکز بر سنت اسپینوزاگرایی جدید کتابهای متعددی را از نویسندگان منسوب به این سنت به فارسی برگرداندهاند. کیفیت و دقت ترجمههای ایشان را پیشتر صالح نجفی نقد کرده است...
ادامه مطلبدربارهی بورژوازی و حکومت قانون
مارکس در فصل سیزدهم سرمایه به بخشی از «گزارشهای بازرسان کارخانهها... 31 اکتبر 1858» نوشتهی الکساندر ردگریو اشاره میکند. الکساندر ردگریو: «یکی از بازرسان کارخانههای انگلستان میگوید: "توجهام به یک آگهی در یک...
ادامه مطلبفوکو و تحلیل طبقاتی
یکی از تصورات رایج در مورد فوکو و تبارشناسی بهمنزلهی شیوهای از اندیشیدن این است که تبارشناسی بدیل رویکرد مارکس است و در آثار فوکو تحلیل طبقاتی اهمیت چندانی ندارد. نگاهی دقیقتر به گفتهها و نوشتههای فوکو...
ادامه مطلبنکاتی دربارهی نظریهی ارزش بخش دوم: نظریهی ارزش مارکس از دیدگاه دیرینه-تبارشناسانه
هدف بخش دوم این مقاله نشاندادن این است که نظریهی ارزش مارکس از دیدگاه دیرینه-تبارشناسانه به چه صورتی در میآید. یعنی میخواهیم به این پرسش پاسخ دهیم که آیا اینجا نیز میتوان از دو عرصهی پدیداریِ متمایز که...
ادامه مطلبنکاتی دربارهی نظریهی ارزش مارکس بخش اول: تجربهی کارگریِ قانون ارزش
نظریهی ارزش مارکس کانون نقد اقتصاد سیاسی است. آن دسته از مارکسیستهایی که اعتبار نظریهی ارزش را زیر سوال می برند یا به ورطهی فلسفهبافی میافتند یا در دام اقتصادزدگی گرفتار میشوند. البته این بدان معنا نیست که...
ادامه مطلب