تالیف

این نوشته یک آزمایش است. دست خواننده را مثل خرمگسی سمج یا منتقدی چموش سفت می‌چسبیم و کشان‌کشان به سوی میز تشریحش می‌بریم (از هر چه بگذریم، خون منتقد لامحاله آلودۀ خون سقراط، آن خرمگس اعظم، است). با اصرار و الحاح و البته مبلغی ارعاب وادارش می‌کنیم آزمایش محال ما را...

«قدرت حکومت از مردم نشئت می‌گیرد.» برخی این گزاره را حکمی ارزشی –از نوع اخلاقی یا حقوقی—تلقی می‌کنند که می‌توان در موردش بر اساس مباحث «فلسفه‌ی اخلاق» یا «فلسفه‌ی حقوق» چون و چرا کرد، و پذیرش یا انکار آن مبتنی بر نظام ارزشیِ شنونده است. اما...

شاید پیش از هر چیز، باید از تجربه‌ی سنگین و هولناک این روزها گفت، از خیابان  و فشار غلیظ و نیرومندش به سینه و گلویمان. البته هر تلاشی برای گفتن و نوشتن درجا هرز می‌رود. پیچ کلمات در هیچ مهره‌ی واقعیتی گیر نمی‌کند و فقط هرز می‌چرخد...

هدف این مقاله صرفا طرح یک مسئله است: اندیشیدن به شرایط تحقق «آزادی» به‌منزله‌ی وضعیتی که در آن همگان، فارغ از هرگونه نمایندگی و مرجع مدعیِ بازنمایی صدای «مردم»، بتوانند در مورد امور عمومی سخن بگویند و در تصمیم‌گیری‌های سیاسی مشارکت داشته باشند.

مرگ ژینا یک رویداد بود. رویداد همواره به امر نو گشوده است و نسبت‌های مقوم اکنون را به‌هم می‌ریزد. با به هم ریختن این نسبت‌ها واقعیت جدیدی ساخته می‌شود، جهان جدیدی گشوده می‌شود و سوژه‌های جدیدی تقویم می‌یابند. رویداد همواره ما را غافلگیر می‌کند، از قوانین پیش‌بینی‌پذیر می‌گریزد...

هم‌دستی قوم‌گرایان داخلی با دولت‌های دیگر برای تجزیهٔ ایران، سناریوی محبوب دولت در یک قرن گذشته بوده است؛ دولتی که همواره از سیاست «تفرقه‌بینداز و حکومت کن» به‌عنوان یک تکنیک قدرت استفاده کرده است. در این مقاله استدلال خواهم کرد که قوم‌گرایی و حتی تجزیه‌طلبی...

جهان‌مان فرو می‌ریزد. جهان‌مان بنا می‌شود. فرو‌ریختن جهان اضطراب برمی‌انگیزد، چندان‌که پا پس‌می‌کشیم و در خود فرو می‌رویم. اما اضطرابی از سنخی دیگر نیز وجود دارد. فروریختن جهان همیشه ملازم است با بناشدن جهانی از بالقوگی‌ها. در خود فرورفتن و پا پس‌کشیدن نه پایان ماجرا، بلکه ...

از میان داستان‌های کوتاه هوشنگ گلشیری شاید هیچ‌کدام به اندازهٔ خانه روشنان آینه تمام‌قد نظرات و باورهای او نباشد. شخصیت، نثر، میدان بحث شخصیت‌ها، دایره آگاهی آن‌ها و حتی مواضع گلشیری در حوزه نقد ادبی در داستان خانه روشنان متبلور است. در نثر به نثر خانه روشنان...

کتاب بورژوا در میانه‌ی تاریخ و ادبیات، نوشته‌ی نویسنده‌ی ایتالیایی، فرانکو مورتّی (ترجمه‌ی مهران مهاجر و محمد نبوی، نشر آگه، ۱۳۹۷)، از یک «درآمد» و پنج فصل تشکیل شده است. نویسنده طی این پنج فصل تحولات بورژوازی اروپایی را در پنج دوره و از خلال اثر یا آثار ادبی برجسته‌ی...

یکی از ویژگی‌های جریان غالب تاریخ‌نگاری ایرانِ معاصر در سال‌های اخیر انواع و اقسام گفتمان‌زدگی است که با هیاهوی بسیار به‌ اسم «تاریخ اندیشه»، یک ایدئولوژیِ خاص را ترویج می‌کند. نمایندگان این جریان به نام مقابله با «دیدگاه‌های ایدئولوژیک تاریخ‌نگاران شوروی سابق»، خودسرانه و...