تالیف

پس می‌ماند که: از خطوط تیره، دو نقطه‌ها و پرانتزها: گلشیری، رئالیسم شبح‌گون، و تأنیث تذکر تحشیه‌ای بر قصۀ «شب شک» گلشیری

این نوشته یک آزمایش است. دست خواننده را مثل خرمگسی سمج یا منتقدی چموش سفت می‌چسبیم و کشان‌کشان به سوی میز تشریحش می‌بریم (از هر چه بگذریم، خون منتقد لامحاله آلودۀ خون سقراط، آن خرمگس اعظم، است). با اصرار و الحاح و البته مبلغی ارعاب وادارش می‌کنیم آزمایش محال ما را...

ادامه مطلب

پاتولوژی‌های اجتماعی، نقد و انقلاب

شاید پیش از هر چیز، باید از تجربه‌ی سنگین و هولناک این روزها گفت، از خیابان  و فشار غلیظ و نیرومندش به سینه و گلویمان. البته هر تلاشی برای گفتن و نوشتن درجا هرز می‌رود. پیچ کلمات در هیچ مهره‌ی واقعیتی گیر نمی‌کند و فقط هرز می‌چرخد...

ادامه مطلب

رویداد ژینا

مرگ ژینا یک رویداد بود. رویداد همواره به امر نو گشوده است و نسبت‌های مقوم اکنون را به‌هم می‌ریزد. با به هم ریختن این نسبت‌ها واقعیت جدیدی ساخته می‌شود، جهان جدیدی گشوده می‌شود و سوژه‌های جدیدی تقویم می‌یابند. رویداد همواره ما را غافلگیر می‌کند، از قوانین پیش‌بینی‌پذیر می‌گریزد...

ادامه مطلب

تأملی در هم‌سرنوشتی و همبستگی فرا-قومی

هم‌دستی قوم‌گرایان داخلی با دولت‌های دیگر برای تجزیهٔ ایران، سناریوی محبوب دولت در یک قرن گذشته بوده است؛ دولتی که همواره از سیاست «تفرقه‌بینداز و حکومت کن» به‌عنوان یک تکنیک قدرت استفاده کرده است. در این مقاله استدلال خواهم کرد که قوم‌گرایی و حتی تجزیه‌طلبی...

ادامه مطلب

نام‌های زندگی

جهان‌مان فرو می‌ریزد. جهان‌مان بنا می‌شود. فرو‌ریختن جهان اضطراب برمی‌انگیزد، چندان‌که پا پس‌می‌کشیم و در خود فرو می‌رویم. اما اضطرابی از سنخی دیگر نیز وجود دارد. فروریختن جهان همیشه ملازم است با بناشدن جهانی از بالقوگی‌ها. در خود فرورفتن و پا پس‌کشیدن نه پایان ماجرا، بلکه ...

ادامه مطلب

شخصیت وارگی اشیاء و چیز‌گونگی در داستان خانه روشنان

از میان داستان‌های کوتاه هوشنگ گلشیری شاید هیچ‌کدام به اندازهٔ خانه روشنان آینه تمام‌قد نظرات و باورهای او نباشد. شخصیت، نثر، میدان بحث شخصیت‌ها، دایره آگاهی آن‌ها و حتی مواضع گلشیری در حوزه نقد ادبی در داستان خانه روشنان متبلور است. در نثر به نثر خانه روشنان...

ادامه مطلب

درباره‌ی طبقه و دولت (۳) نگاهی به کتاب بورژوا در میانه‌ی تاریخ و ادبیات

کتاب بورژوا در میانه‌ی تاریخ و ادبیات، نوشته‌ی نویسنده‌ی ایتالیایی، فرانکو مورتّی (ترجمه‌ی مهران مهاجر و محمد نبوی، نشر آگه، ۱۳۹۷)، از یک «درآمد» و پنج فصل تشکیل شده است. نویسنده طی این پنج فصل تحولات بورژوازی اروپایی را در پنج دوره و از خلال اثر یا آثار ادبی برجسته‌ی...

ادامه مطلب

آنتاگونیسم یا آگونیسم؟! نقدی بر کتاب درباره‌ی امر سیاسی شانتال موف

چکیده: نظریات شانتال موف و ارنستو لاکلائو از نظریه‌پردازان پوپولیسم چپ با استقبال شدیدی در میان بخشی از نظریه‌پردازان چپ -چه در سطح جهان و چه ایران- روبه‌رو شده است. از این رو دیدگاههای آن دو نیازمند مرور، نقد و ارزیابی جدی است...

ادامه مطلب

سرمایه‌داری و اقتصاد ایران (پاره اول) از آغاز صفویه تا پایان رضاشاه

موضع اصلی نوشته حاضر آن است که بر ایران کنونی سرمایه‌داری حاکم است و این نظام اقتصادی طی دوره‌ای نسبتاً طولانی و متحول بر ایران سیطره یافته است. از این موضع در برابر آن دیدگاهی دفاع می‌شود که مدعی است مشکلات اقتصادی و اجتماعی در ایران معاصر ناشی از آن است که سرمایه‌داری...

ادامه مطلب

ما همه‌چیز می‌خواهیم: دو خواست متفاوت در جمله‌ای واحد

«کارخانه امریکایی» مستندی است ساخته جولیا ریچرت و استون بوگنار (2019) که اسکار بهترین مستند سال را برده و البته اولین محصولی است که شرکت «هایر گراند پروداکشنز»  به مدیریت میشل و باراک اوباما -درست در نزدیکی انتخابات ریاست جمهوری- از طریق شبکه نت‌فلیکس...

ادامه مطلب