شاید پیش از هر چیز، باید از تجربهی سنگین و هولناک این روزها گفت، از خیابان و فشار غلیظ و نیرومندش به سینه و گلویمان. البته هر تلاشی برای گفتن و نوشتن درجا هرز میرود. پیچ کلمات در هیچ مهرهی واقعیتی گیر نمیکند و فقط هرز میچرخد...
ادامه مطلبتالیف
تاملاتی نابهنگام دربارهی «آزادی»
هدف این مقاله صرفا طرح یک مسئله است: اندیشیدن به شرایط تحقق «آزادی» بهمنزلهی وضعیتی که در آن همگان، فارغ از هرگونه نمایندگی و مرجع مدعیِ بازنمایی صدای «مردم»، بتوانند در مورد امور عمومی سخن بگویند و در تصمیمگیریهای سیاسی مشارکت داشته باشند.
ادامه مطلبرویداد ژینا
مرگ ژینا یک رویداد بود. رویداد همواره به امر نو گشوده است و نسبتهای مقوم اکنون را بههم میریزد. با به هم ریختن این نسبتها واقعیت جدیدی ساخته میشود، جهان جدیدی گشوده میشود و سوژههای جدیدی تقویم مییابند. رویداد همواره ما را غافلگیر میکند، از قوانین پیشبینیپذیر میگریزد...
ادامه مطلبتأملی در همسرنوشتی و همبستگی فرا-قومی
همدستی قومگرایان داخلی با دولتهای دیگر برای تجزیهٔ ایران، سناریوی محبوب دولت در یک قرن گذشته بوده است؛ دولتی که همواره از سیاست «تفرقهبینداز و حکومت کن» بهعنوان یک تکنیک قدرت استفاده کرده است. در این مقاله استدلال خواهم کرد که قومگرایی و حتی تجزیهطلبی...
ادامه مطلبنامهای زندگی
جهانمان فرو میریزد. جهانمان بنا میشود. فروریختن جهان اضطراب برمیانگیزد، چندانکه پا پسمیکشیم و در خود فرو میرویم. اما اضطرابی از سنخی دیگر نیز وجود دارد. فروریختن جهان همیشه ملازم است با بناشدن جهانی از بالقوگیها. در خود فرورفتن و پا پسکشیدن نه پایان ماجرا، بلکه ...
ادامه مطلبشخصیت وارگی اشیاء و چیزگونگی در داستان خانه روشنان
از میان داستانهای کوتاه هوشنگ گلشیری شاید هیچکدام به اندازهٔ خانه روشنان آینه تمامقد نظرات و باورهای او نباشد. شخصیت، نثر، میدان بحث شخصیتها، دایره آگاهی آنها و حتی مواضع گلشیری در حوزه نقد ادبی در داستان خانه روشنان متبلور است. در نثر به نثر خانه روشنان...
ادامه مطلبدربارهی طبقه و دولت (۳) نگاهی به کتاب بورژوا در میانهی تاریخ و ادبیات
کتاب بورژوا در میانهی تاریخ و ادبیات، نوشتهی نویسندهی ایتالیایی، فرانکو مورتّی (ترجمهی مهران مهاجر و محمد نبوی، نشر آگه، ۱۳۹۷)، از یک «درآمد» و پنج فصل تشکیل شده است. نویسنده طی این پنج فصل تحولات بورژوازی اروپایی را در پنج دوره و از خلال اثر یا آثار ادبی برجستهی...
ادامه مطلببورژوازی و جنبش دموکراسیخواهی در ایران
یکی از ویژگیهای جریان غالب تاریخنگاری ایرانِ معاصر در سالهای اخیر انواع و اقسام گفتمانزدگی است که با هیاهوی بسیار به اسم «تاریخ اندیشه»، یک ایدئولوژیِ خاص را ترویج میکند. نمایندگان این جریان به نام مقابله با «دیدگاههای ایدئولوژیک تاریخنگاران شوروی سابق»، خودسرانه و...
ادامه مطلبآنتاگونیسم یا آگونیسم؟! نقدی بر کتاب دربارهی امر سیاسی شانتال موف
چکیده: نظریات شانتال موف و ارنستو لاکلائو از نظریهپردازان پوپولیسم چپ با استقبال شدیدی در میان بخشی از نظریهپردازان چپ -چه در سطح جهان و چه ایران- روبهرو شده است. از این رو دیدگاههای آن دو نیازمند مرور، نقد و ارزیابی جدی است...
ادامه مطلبسرمایهداری و اقتصاد ایران (پاره اول) از آغاز صفویه تا پایان رضاشاه
موضع اصلی نوشته حاضر آن است که بر ایران کنونی سرمایهداری حاکم است و این نظام اقتصادی طی دورهای نسبتاً طولانی و متحول بر ایران سیطره یافته است. از این موضع در برابر آن دیدگاهی دفاع میشود که مدعی است مشکلات اقتصادی و اجتماعی در ایران معاصر ناشی از آن است که سرمایهداری...
ادامه مطلب