یکی از جزمهای جا افتاده در مورد تحول اندیشهی دلوز در طول حیات فکریاش این است که او در کتاب منطق معنا (۱۹۶۹) مفهوم «رویداد» را مطرح کرد و پس از این دوره این مفهوم را کاملا کنار گذاشت، چنان که در آثار بعدی او، بهخصوص در آثار مشترکاش با گواتری، هیچ اثری از این مفهوم نمیتوان یافت...
ادامه مطلببایگانی برچسب: عادل مشایخی
«بیجهانی» و «بنیادگرایی»: دو روی یک سکه؟
دلوز در فصل هفتم سینما ۲ توصیف متفاوتی از «وضعیت مدرن» عرضه میکند: «واقعیت مدرن این است که ما دیگر به این جهان باور نداریم. ما حتا به رویدادهایی که برایمان رخ میدهند، رویدادهایی چون عشق، ازدواج و مرگ، باور نداریم، انگار این رویدادها فقط تا حدودی به ما مربوط میشوند»...
ادامه مطلبقدرت و خشونت
«قدرت حکومت از مردم نشئت میگیرد.» برخی این گزاره را حکمی ارزشی –از نوع اخلاقی یا حقوقی—تلقی میکنند که میتوان در موردش بر اساس مباحث «فلسفهی اخلاق» یا «فلسفهی حقوق» چون و چرا کرد، و پذیرش یا انکار آن مبتنی بر نظام ارزشیِ شنونده است. اما...
ادامه مطلبتاملاتی نابهنگام دربارهی «آزادی»
هدف این مقاله صرفا طرح یک مسئله است: اندیشیدن به شرایط تحقق «آزادی» بهمنزلهی وضعیتی که در آن همگان، فارغ از هرگونه نمایندگی و مرجع مدعیِ بازنمایی صدای «مردم»، بتوانند در مورد امور عمومی سخن بگویند و در تصمیمگیریهای سیاسی مشارکت داشته باشند.
ادامه مطلبنامهای زندگی
جهانمان فرو میریزد. جهانمان بنا میشود. فروریختن جهان اضطراب برمیانگیزد، چندانکه پا پسمیکشیم و در خود فرو میرویم. اما اضطرابی از سنخی دیگر نیز وجود دارد. فروریختن جهان همیشه ملازم است با بناشدن جهانی از بالقوگیها. در خود فرورفتن و پا پسکشیدن نه پایان ماجرا، بلکه ...
ادامه مطلبدربارهی طبقه و دولت (۳) نگاهی به کتاب بورژوا در میانهی تاریخ و ادبیات
کتاب بورژوا در میانهی تاریخ و ادبیات، نوشتهی نویسندهی ایتالیایی، فرانکو مورتّی (ترجمهی مهران مهاجر و محمد نبوی، نشر آگه، ۱۳۹۷)، از یک «درآمد» و پنج فصل تشکیل شده است. نویسنده طی این پنج فصل تحولات بورژوازی اروپایی را در پنج دوره و از خلال اثر یا آثار ادبی برجستهی...
ادامه مطلببورژوازی و جنبش دموکراسیخواهی در ایران
یکی از ویژگیهای جریان غالب تاریخنگاری ایرانِ معاصر در سالهای اخیر انواع و اقسام گفتمانزدگی است که با هیاهوی بسیار به اسم «تاریخ اندیشه»، یک ایدئولوژیِ خاص را ترویج میکند. نمایندگان این جریان به نام مقابله با «دیدگاههای ایدئولوژیک تاریخنگاران شوروی سابق»، خودسرانه و...
ادامه مطلبفصل دوم پروست و نشانهها نشانه و حقیقت
رمان در جستوجوی زمان از دست رفته، درواقع، گونهای جستوجوی حقیقت است. اگر «در جستوجوی زمان از دست رفته» نامیده میشود، دلیلش فقط این است که حقیقت نسبتی ذاتی با زمان دارد. چه در عشق، و چه در طبیعت یا هنر، مسئله نه لذت، بلکه حقیقت است...
ادامه مطلبپادکست: طرحی برای تحقیق دربارهی انقلاب مشروطه
توضیح: این نوشته بخش پایانی دومین جلسه از دورهای با عنوان «دلوز و مسئلهی بازتولید» است که در ۵ اردیبهشت ۱۳۹۶ در موسسهی پرسش برگزار شده است و به مناسبت سالگرد انقلاب مشروطه در سایت دموکراسی رادیکال منتشر میشود...
ادامه مطلبپادکست: فوکو و تحلیل طبقاتی
یکی از تصورات رایج در مورد فوکو و تبارشناسی بهمنزلهی شیوهای از اندیشیدن این است که تبارشناسی بدیل رویکرد مارکس است و در آثار فوکو تحلیل طبقاتی اهمیت چندانی ندارد. نگاهی دقیقتر به گفتهها و نوشتههای فوکو نشان میدهد که...
ادامه مطلب