«قدرت حکومت از مردم نشئت میگیرد.» برخی این گزاره را حکمی ارزشی –از نوع اخلاقی یا حقوقی—تلقی میکنند که میتوان در موردش بر اساس مباحث «فلسفهی اخلاق» یا «فلسفهی حقوق» چون و چرا کرد، و پذیرش یا انکار آن مبتنی بر نظام ارزشیِ شنونده است. اما...
ادامه مطلببایگانی برچسب: عادل مشایخی
تاملاتی نابهنگام دربارهی «آزادی»
هدف این مقاله صرفا طرح یک مسئله است: اندیشیدن به شرایط تحقق «آزادی» بهمنزلهی وضعیتی که در آن همگان، فارغ از هرگونه نمایندگی و مرجع مدعیِ بازنمایی صدای «مردم»، بتوانند در مورد امور عمومی سخن بگویند و در تصمیمگیریهای سیاسی مشارکت داشته باشند.
ادامه مطلبنامهای زندگی
جهانمان فرو میریزد. جهانمان بنا میشود. فروریختن جهان اضطراب برمیانگیزد، چندانکه پا پسمیکشیم و در خود فرو میرویم. اما اضطرابی از سنخی دیگر نیز وجود دارد. فروریختن جهان همیشه ملازم است با بناشدن جهانی از بالقوگیها. در خود فرورفتن و پا پسکشیدن نه پایان ماجرا، بلکه ...
ادامه مطلبدربارهی طبقه و دولت (۳) نگاهی به کتاب بورژوا در میانهی تاریخ و ادبیات
کتاب بورژوا در میانهی تاریخ و ادبیات، نوشتهی نویسندهی ایتالیایی، فرانکو مورتّی (ترجمهی مهران مهاجر و محمد نبوی، نشر آگه، ۱۳۹۷)، از یک «درآمد» و پنج فصل تشکیل شده است. نویسنده طی این پنج فصل تحولات بورژوازی اروپایی را در پنج دوره و از خلال اثر یا آثار ادبی برجستهی...
ادامه مطلببورژوازی و جنبش دموکراسیخواهی در ایران
یکی از ویژگیهای جریان غالب تاریخنگاری ایرانِ معاصر در سالهای اخیر انواع و اقسام گفتمانزدگی است که با هیاهوی بسیار به اسم «تاریخ اندیشه»، یک ایدئولوژیِ خاص را ترویج میکند. نمایندگان این جریان به نام مقابله با «دیدگاههای ایدئولوژیک تاریخنگاران شوروی سابق»، خودسرانه و...
ادامه مطلبفصل دوم پروست و نشانهها نشانه و حقیقت
رمان در جستوجوی زمان از دست رفته، درواقع، گونهای جستوجوی حقیقت است. اگر «در جستوجوی زمان از دست رفته» نامیده میشود، دلیلش فقط این است که حقیقت نسبتی ذاتی با زمان دارد. چه در عشق، و چه در طبیعت یا هنر، مسئله نه لذت، بلکه حقیقت است...
ادامه مطلبپادکست: طرحی برای تحقیق دربارهی انقلاب مشروطه
توضیح: این نوشته بخش پایانی دومین جلسه از دورهای با عنوان «دلوز و مسئلهی بازتولید» است که در ۵ اردیبهشت ۱۳۹۶ در موسسهی پرسش برگزار شده است و به مناسبت سالگرد انقلاب مشروطه در سایت دموکراسی رادیکال منتشر میشود...
ادامه مطلبپادکست: فوکو و تحلیل طبقاتی
یکی از تصورات رایج در مورد فوکو و تبارشناسی بهمنزلهی شیوهای از اندیشیدن این است که تبارشناسی بدیل رویکرد مارکس است و در آثار فوکو تحلیل طبقاتی اهمیت چندانی ندارد. نگاهی دقیقتر به گفتهها و نوشتههای فوکو نشان میدهد که...
ادامه مطلبدربارهی منطق و اگزیستانس ژان هیپولیت
مقدمهی مترجم: نخستین جملات میشل فوکو در «درس افتتاحی»اش در کولژ دُ فرانس («نظم گفتار») را به خاطر داریم، آنجا که از یک «صدا» سخن میگوید: «دلم میخواست درمییافتم که، در لحظهی سخنگفتن، صدایی بینام، پیش از من، بلند شده است، و مرا کاری نیست جز آنکه...
ادامه مطلبمفهوم ویتگنشتاینیِ «شکل»
دموکراسی رادیکال: این متن ترجمهی نخستین فصل از کتاب دیوید کیشیک با عنوان مفهوم شکل زندگی نزد ویتگنشتاین است. جورجو آگامبن در مورد این کتاب گفته است: «دو خط موازی سراسر کتاب چالشبرانگیز دیوید کیشیک را درمینوردند...
ادامه مطلب