یادداشتی در مورد دموکراسی و انباشت اولیه
[…] با اندکی دقت روشن میشود که این دسته از تحلیلگران، در واقع، دچار همان خطایی هستند که به اشتباه به مارکس نسبت میدهند: ادعا میکنند مارکس ندیده است که «انباشت اولیه» واقعا اولیه و بدوی نیست بلکه همواره ملازم با انباشت سرمایهدارانه است. در مواجهه با چنین ادعایی باید پرسید: اگر واقعا به این تلازم پایبند باشیم و بفهمیم که انباشت بدوی ملازم انباشت سرمایهدارانه است نه مقدم بر آن، چگونه میتوان وضعیت ایران را بدون مفاهیم لازم برای درک سرمایهداری، یعنی مفاهیم مارکس درک کرد؟!
واقعیت این است که به رغم ادعاهایی از این دست، مارکس به تلازم همیشگیِ انباشت به اصطلاح اولیه و انباشتن سرمایهدارانه واقف بود و انباشت به اصطلاح بدوی را مرحلهای مقدم بر انباشت سرمایهدارانه نمیانگاشت. هرکس فصل بیست و چهارم سرمایه را با اندکی دقت بخواند متوجه خواهد شد که مارکس انباشت از طریق سلب مالکیت را مقدمهای پیشاسرمایهدارانه بر شیوهی تولید سرمایهداری تلقی نمیکند.
دریافت فایل پادکست «یادداشتی در مورد دموکراسی و انباشت اولیه» نوشتهی هادی رنجبر